DEVAM: 41- HACC'I
FESHETMEK (YANİ UMRE'YE ÇEVİRMEK) BABI
حدّثنا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ
شَيْبَةَ.
حدّثنا يَزِيدُ
بْنُ هارُونَ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ سَعِيدٍ،
عَنْ
عَمْرَةَ،
عَنْ
عَائِشَةَ؛
قَالَتْ:
خَرَجْنَا
مَعَ رَسُولِ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم لِخَمْسٍ
بَقِينَ مِنْ
ذِي
الْقَعْدَةِ
لاَنُرَى
إِلاَّ
الْحَجَّ.
حَتَّى إِذَا
قَدِمْنَا
وَدَنَوْنَا،
أَمَرَ
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم مَنْ
لَمْ يَكُنْ
مَعَهُ هَدْىٌ
أَنْ يَحِلَّ.
فَحَلَّ
النَّاسُ
كُلُّهُمْ،
إِلاَّ مَنْ
مَعَهُ
هَدْىٌ.
فَلَمَّا
كَانَ يَوْكُ
النَّحْرِ،
دُخِلَ
عَليْنَا
بِلَحْمِ
بَقَرٍ.
فَقِيلَ:
ذَبَحَ
رَسُولُ
اللهِ صلى الله
عليه وسلم
عَنْ
أَزْوَاجِهِ.
Âişe
(r.anha)'dan; Şöyle demiştir: Biz Zilkade ayının bitimine beş gün kala
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in beraberinde (Medine'den hac
yolculuğuna) çıktık. (Hac mevsiminde umre değil) ancak hac edilir sanıyorduk.
Nihayet varıp (Mekke'ye) yaklaştığımız zaman Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem), beraberinde kurbanlık olmayanların (tavaf ve sa'y'den sonra) ihramdan
çıkmalarını emretti. Beraberinde kurbanlık olanlar dışında kalan herkes (tavaf
ve sa'y'den sonra) ihramdan çıktı. Kurban bayramı günü olunca bize sığır eti
getirildi ve Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) 'in, zevceleri yerine
kurban kestiği söylendi.
AÇIKLAMA: Bu hadisi Müslim de rivayet etmiştir. Cahiliyet devrindeki inanca göre
hac mevsiminde, yani Şevval, Zilkade aylarında ve Zilhicce ayının ilk on
günlerinde umre etmek büyük günahlardan sayıldığı ve Veda haccı yolculuğuna
çıkılıncaya kadar bu inancın batıl olduğuna dair şer'i bir hüküm konulmadığı
için anılan yolculuğa çıkıldığında sahabiler ancak hac edilebileceğini
sanıyorlardı. Aişe (r.anha) bu durumu ifade etmek istemiştir. Yolculuğa
çıkıldığında Resül-i Ekrem (s.a.v.) ile bazı sahabiler kurbanlıklarını
götürdüler ve sahabilerin çoğunun kurbanlığı yoktu. Resül-i Ekrem (s.a.v.),
cahiJiyet devrinin batıl itikadını yıkmak üzere, beraberinde kurbanlık olmayan
sahabilel'in haclarını umre'ye çevirmelerini emretti veya umre'ye
niyetlenmelerini buyurdu. Ahmed ve Zahiriye mezhebi mensublarından bir cemaata
göre verilen emir haccı umre'ye çevirmek mahiyetinde idi. Cumhüra göre ise
anılan emir umre'ye niyetlenmek içindi veya Veda haccına mahsus olmak üzere
haccı umre'ye çevirmek içindi.
Resul-i Ekrem
(s.a.v.)'in zevcelerinden Aişe (r.anha) 2963. hadiste belirtildiği gibi adet
görmesi nedeniyle ihramdan çıkmadı. Peygamber (s.a.v.)'in diğer yedi zevcesi
ise beraberinde kurbanlık olmadığı için umre tavafı ile sa'y'ından sonra ihramdan
çıktılar. Yani Hacc-ı Temettü ettiler ve Resul-i Ekrem (s.a.v.) onlar için bir
sığırı kurban etti. Kurban etinden Aişe (r.anha)'ya da verildi.
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ
1. Hac
niyetiyle ihrama giren ve beraberinde kurbanlık götürmeyen bir kimse henüz tavaf
etmemiş iken haccını umre'ye çevirebilir. Cumhüra göre bu hüküm Veda haccına
katılanlara mahsustur. Ahmed, el-Hasan ve Zahiriye mezhebine mensub bir gruba
göre ise bu hüküm umumidir.
2. Umre'ye
niyetlenen kimseler tavaf ve sa'y ettikten sonra ihramdan çıkarlar. Sa'y'den
sonra saç traşı olup bundan sonra ihramdan çıkarlar.
3. Hac
niyetiyle ihrama girip kurban sevkeden kimse haccım umre'ye çeviremez.
4. Hacc-ı
Temettü'a niyetlenen veya birinci maddede belirtildiği gibi haccını umre'ye
çevirenler kurban kesmekle mükelleftir.
5. Kişi bu nevi
kurban kesmekle mükellef zevceleri adına kurban kesebilir.
6. Bir sığır
yedi kişi için kurban olabilir. Çünkü Resül-i Ekrem (s.a.v.) yedi zevcesi için
bir sığır kurban etmişti.
7. Hacc-ı
Temettü için kesilen kurban etinden eşe, dosta ikram edilebilir.